Trang chủPhương pháp tính giá xuất kho là một phần quan trọng trong quy trình kế toán và quản lý hàng hóa của một doanh nghiệp. Việc xác định giá trị của hàng hóa xuất kho có ảnh hưởng trực tiếp đến sự chính xác của báo cáo tài chính và quyết định kinh doanh. Vậy phương pháp tính giá xuất kho chuẩn nhất hiện nay là gì? Theo dõi bài viết này cùng Nhất Việt Logistics để biết thêm thông tin nhé.
1. Tổng quan về phương pháp tính giá xuất kho
Phương pháp tính giá xuất kho là nghiệp vụ được áp dụng trong quản lý kế toán và kiểm soát hàng tồn kho của một doanh nghiệp.Tùy vào tình hình thực tế mà hàng hóa xuất kho có những mục đích khác nhau. Trong đó, có những nghiệp vụ xuất kho như: Xuất kho bán hàng, xuất kho sản xuất, xuất kho tiêu dùng nội bộ và các trường hợp xuất kho khác.
Phương pháp tính giá xuất kho là cách để xác định giá trị hàng hóa khi chúng được xuất đi. Đây là phương pháp cần thiết để tính toán giá vốn và đưa ra quyết định của doanh nghiệp. Có ba phương pháp chính để tính giá xuất kho, đó là LIFO (Last-In, First-Out), FIFO (First-In, First-Out) và phương pháp tính giá xuất kho theo trung bình đơn giá.
2. Phương pháp tính giá xuất kho: LIFO (Last-In, First-Out)
Phương pháp tính giá xuất kho LIFO (Last In, First Out) là một trong những phương pháp quản lý hàng tồn kho phổ biến trong lĩnh vực kế toán. Đây là phương pháp tính giá xuất kho LIFO dựa trên nguyên tắc rằng hàng hóa cuối cùng nhập vào kho là hàng hóa được xuất kho đầu tiên. Khi sử dụng phương pháp này, giá trị hàng hóa xuất kho được tính dựa trên giá thành của lô hàng cuối cùng được nhập vào. Vậy nên, bản chất của phương pháp này là giá trị hàng hóa xuất kho sẽ phản ánh giá thành hàng hóa mới nhất.
Với phương pháp LIFO, khi giá thành hàng hóa tăng theo thời gia có thể dẫn đến chi phí hàng tồn kho thấp hơn và lợi nhuận ghi nhận cao hơn trong báo cáo tài chính. LIFO phù hợp với các ngành công nghiệp như ngành dầu khí hoặc ngành công nghiệp sản xuất hàng hóa có tính chất phân hủy.
3. Phương pháp tính giá xuất kho FIFO (First-In, First-Out)
Phương pháp tính giá xuất kho FIFO (First-In, First-Out) là một phương pháp trong quản lý hàng tồn kho để xác định giá trị hàng hóa xuất kho. Phương pháp này hoạt động dựa trên nguyên tắc hàng hóa được xuất ra theo thứ tự nhập vào đầu tiên sẽ được coi là hàng hóa xuất ra đầu tiên.
Cơ chế hoạt động của phương pháp FIFO là khi hàng hóa được nhập vào kho sẽ được ghi nhận theo giá thành của lô hàng đầu tiên nhập vào. Khi hàng hóa được xuất ra, giá trị hàng hóa này được tính dựa trên giá thành của lô hàng đầu tiên nhập vào. Theo cách này, giá trị tồn kho cuối cùng sẽ được tính dựa trên giá trị của lô hàng cuối cùng còn lại trong kho.
4. So sánh phương pháp tính giá xuất kho LIFO và FIFO: Ưu điểm và hạn chế
Cả phương pháp tính giá xuất kho LIFO và FIFO đều có ưu điểm và hạn chế riêng. Mỗi phương pháp sẽ phù hợp hơn trong một số trường hợp cụ thể. Doanh nghiệp có thể tham khảo các ưu nhược điểm sau để lựa chọn phương pháp tính giá xuất kho phù hợp.
| Phương pháp nhập sau – xuất trước (LIFO) | Phương pháp nhập trước – xuất trước (FIFO) | |
| Ưu điểm | – Giảm thiểu giá trị hàng tồn kho trên báo cáo tài chính, đặc biệt trong thời kỳ tăng giá.
– Phản ánh giá thành gần với giá thực tế của hàng hóa trong thời điểm hiện tại. |
– Phản ánh giá thành gần với giá thực tế của hàng hóa nhập vào ban đầu.
– Tạo ra lợi nhuận thực tế cao hơn trong báo cáo tài chính trong thời kỳ tăng giá. |
| Nhược điểm | – Tạo ra lợi nhuận thực tế thấp hơn trong báo cáo tài chính trong thời kỳ tăng giá.
– Khó khăn trong việc quản lý hàng tồn kho và tính toán giá vốn. |
– Tạo ra giá trị hàng tồn kho cao hơn trên báo cáo tài chính, đặc biệt trong thời kỳ tăng giá.
– Khó khăn trong việc quản lý hàng tồn kho và tính toán giá vốn. |
5. Phương pháp tính giá xuất kho theo trung bình đơn giá
Phương pháp tính giá xuất kho theo trung bình đơn giá được tính theo nguyên tắc là khi đến cuối kỳ mới tính giá trị giá vốn của hàng xuất kho trong kỳ. Tùy vào chu kỳ dự trữ của doanh nghiệp mà kế toán sẽ tính toán giá nhập hàng đầu kỳ, lượng hàng tồn trong kỳ để tính giá xuất kho trung bình.
Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến, bởi cách thức vận hành đơn giản, dễ thực hiện và chỉ cần tính toán một lần vào cuối kỳ. Tuy nhiên, với phương pháp này độ chính xác mang tính tương đối, công việc tính toán dồn vào cuối kỳ có thể gây ảnh hưởng tiến độ đến các bộ phận khác.
6. Các ví dụ về phương pháp tính giá xuất kho
Dưới đây là một số ví dụ để minh họa việc áp dụng phương pháp tính giá xuất kho:
Ví dụ về phương pháp LIFO:
Vào ngày 1/7, nhập vào kho 100 sản phẩm với giá 10 đồng/sản phẩm.
Vào ngày 5/7, nhập vào kho 50 sản phẩm với giá 12 đồng/sản phẩm.
Vào ngày 10/7, xuất khỏi kho 120 sản phẩm.
Theo phương pháp LIFO, hàng hóa xuất ra sẽ dựa trên lô hàng nhập vào cuối cùng. Vì vậy, giá trị xuất kho sẽ được tính như sau:
Lô hàng nhập vào ngày 5/7: Xuất 50 sản phẩm x 12 đồng/sản phẩm = 600 đồng.
Lô hàng nhập vào ngày 1/7: Xuất 70 sản phẩm x 10 đồng/sản phẩm = 700 đồng.
Tổng giá trị hàng hóa xuất kho là 600 đồng + 700 đồng = 1,300 đồng.
Vậy trong ví dụ này, giá trị hàng hóa xuất kho theo phương pháp LIFO là 1,300 đồng.
Ví dụ về phương pháp FIFO:
Vào ngày 1/7, nhập vào kho 100 sản phẩm với giá 10 đồng/sản phẩm.
Vào ngày 5/7, nhập vào kho 50 sản phẩm với giá 12 đồng/sản phẩm.
Vào ngày 10/7, xuất khỏi kho 120 sản phẩm.
Theo phương pháp FIFO, hàng hóa xuất ra sẽ dựa trên lô hàng nhập vào đầu tiên. Vì vậy, giá trị xuất kho sẽ được tính như sau:
Lô hàng nhập vào ngày 1/7: Xuất 100 sản phẩm x 10 đồng/sản phẩm = 1,000 đồng.
Lô hàng nhập vào ngày 5/7: Xuất 20 sản phẩm x 12 đồng/sản phẩm = 240 đồng.
Tổng giá trị hàng hóa xuất kho là 1,000 đồng + 240 đồng = 1,240 đồng.
Vậy trong ví dụ này, giá trị hàng hóa xuất kho theo phương pháp FIFO là 1,240 đồng.
Ví dụ về phương pháp tính giá xuất kho theo trung bình đơn giá:
Giả sử một công ty sản xuất có 2 lô nguyên liệu nhập vào kho: Lô hàng P với giá 1.000.000 đồng và lô hàng Q với giá 1.500.000 đồng. Sau đó, công ty thêm 1 lô hàng R với giá 1.200.000 đồng. Khi có một đơn hàng xuất kho, theo phương pháp tính giá xuất kho theo trung bình đơn giá, do đó giá trị hàng hóa sẽ được tính dựa trên giá trung bình của cả 3 lô hàng là (1.000.000 + 1.500.000 + 1.200.000)/3 = 1.233.333 đồng
Phương pháp tính giá xuất kho là một phần quan trọng trong quy trình kế toán và quản lý hàng hóa của một doanh nghiệp. Tùy vào nhu cầu và tình hình thực tế của doanh nghiệp mà kế toán lựa chọn phương pháp LIFO, FIFO hoặc tính giá xuất kho theo trung bình đơn giá. Việc áp dụng phương pháp tính giá xuất kho đúng cách sẽ giúp doanh nghiệp có báo cáo tài chính chính xác và đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả.
