8 hệ thống làm mát nhà xưởng hiệu quả được sử dụng nhiều nhất

Trong môi trường sản xuất công nghiệp, nhiệt độ cao không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của công nhân mà còn gây hại cho máy móc và chất lượng sản phẩm. Việc lựa chọn hệ thống làm mát nhà xưởng phù hợp là giải pháp bắt buộc để đảm bảo điều kiện lao động an toàn, ổn định sản xuất và tiết kiệm năng lượng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu 8 hệ thống làm mát nhà xưởng được ứng dụng phổ biến nhất hiện nay, cùng phân tích chi tiết ưu – nhược điểm để giúp bạn dễ dàng lựa chọn giải pháp tối ưu cho nhà xưởng của mình.

Hệ thống làm mát nhà xưởng là gì?

Hệ thống làm mát nhà xưởng là một hệ thống được thiết kế để giảm nhiệt độ trong môi trường làm việc của nhà xưởng hay các khu vực công nghiệp. Mục tiêu chính của hệ thống này là duy trì nhiệt độ, điều kiện làm việc thoáng khí và an toàn cho công nhân, cũng như bảo vệ các thiết bị và máy móc khỏi tác động của nhiệt độ cao.

Ngoài ra hệ thống làm mát nhà xưởng còn có khả năng loại bỏ khí độc, bụi bẩn và điều hòa không khí cho không gian làm việc. Do vậy, đây là hệ thống cần phải có trong mỗi nhà xưởng để mang lại chất lượng không khí đảm bảo từ đó gia tăng hiệu suất công việc.

Vì sao cần hệ thống làm mát nhà xưởng?

Trong quá trình vận hành sản xuất, nhiệt lượng từ máy móc, con người, và môi trường bên ngoài dễ khiến nhiệt độ trong nhà xưởng tăng cao, đặc biệt vào mùa hè. Nếu không có hệ thống làm mát nhà xưởng hiệu quả, doanh nghiệp có thể đối mặt với nhiều hệ lụy nghiêm trọng:

Ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu suất lao động

Nhiệt độ cao gây ra cảm giác oi bức, mệt mỏi, dễ làm giảm năng suất và độ tập trung của công nhân. Trong môi trường thiếu thông thoáng, nguy cơ say nắng, kiệt sức và tai nạn lao động cũng gia tăng đáng kể.

Gây hư hại cho máy móc và thiết bị

Nhiệt độ môi trường vượt ngưỡng cho phép có thể ảnh hưởng đến hoạt động của máy móc công nghiệp. Một số thiết bị điện tử hoặc dây chuyền sản xuất yêu cầu nhiệt độ ổn định để vận hành an toàn, nếu không sẽ nhanh chóng xuống cấp, hỏng hóc hoặc lỗi kỹ thuật.

Ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm

Trong nhiều ngành như thực phẩm, dược phẩm, điện tử hoặc in ấn, nhiệt độ và độ ẩm là yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm. Nhiệt độ cao có thể làm biến dạng vật liệu, sai lệch kích thước hoặc gây lỗi sản xuất hàng loạt.

Tuân thủ quy định và tiêu chuẩn an toàn lao động

Các tiêu chuẩn về an toàn lao động yêu cầu môi trường làm việc phải đảm bảo thông thoáng, không khí sạch và nhiệt độ phù hợp. Việc lắp đặt hệ thống làm mát công nghiệp không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là yêu cầu pháp lý trong nhiều lĩnh vực.

8 hệ thống làm mát nhà xưởng được sử dụng

Hệ thống làm mát xưởng là giải pháp đã được áp dụng nhiều ở các nhà xưởng, khu công nghiệp. Dưới đây là 8 hệ thống làm mát nhà xưởng được sử dụng nhiều nhất hiện nay.

Làm mát nhà xưởng bằng gió tự nhiên

Làm mát nhà xưởng bằng gió tự nhiên là phương pháp truyền thống trong việc giảm nhiệt độ môi trường làm việc. Phương pháp này thường được thực hiện bằng cách tận dụng gió tự nhiên để cung cấp không khí trong nhà xưởng. Nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát nhà xưởng bằng gió tự nhiên là áp dụng sự chênh lệch nhiệt độ, áp suất giữa môi trường bên trong và bên ngoài nhà xưởng để tạo ra luồng khí mát. 

Đây là hệ thống làm mát được cho là có chi phí thấp nhất hiện nay, thường được ứng dụng với các nhà xưởng 1 tầng, quy mô nhỏ và sử dụng ít các loại máy móc công suất lớn. Tuy nhiên, phương pháp này cũng tồn tại nhiều hạn chế như khả năng làm mát không đáng kể, không loại bỏ được bụi bẩn.

Hệ thống làm mát nhà xưởng bằng quạt công nghiệp

Cách làm mát nhà xưởng bằng quạt công nghiệp là phương pháp được sử dụng phổ biến hiện nay. Giải pháp này sử dụng các loại quạt có công sức lớn như quạt cây, quạt nước, quạt trần… 

Những mô hình nhà xưởng có quy mô vừa phải, không quá lớn sẽ thích hợp với hệ thống làm mát bằng quạt công nghiệp hơn các nhà xưởng diện tích lớn và có nhiều máy móc. Hệ thống làm mát này được đánh giá là phương pháp làm mát hiệu quả, dễ lắp đặt, thay đổi vị trí. Dù vậy mức chi phí cho hệ thống này khá đắt đỏ và cần trang bị số lượng lớn vì phạm vi làm mát không rộng.

Làm mát nhà xưởng bằng hệ thống quạt gió

Cách làm mát nhà xưởng bằng hệ thống quạt gió cũng áp dụng nguyên lý tương tự cách làm mát bằng gió tự nhiên. Sử dụng các loại quạt thông gió để hút khí mát từ bên ngoài vào môi trường nhà xưởng để giảm nhiệt độ bên trong. Các quạt gió thường được lắp đặt trên các mặt tường và khi hoạt động sẽ tạo ra sự chênh lệch áp suất tạo ra khí mát cho môi trường nhà xưởng.

Làm mát bằng hệ thống quạt gió được ứng dụng tại các nhà xưởng như nhà máy chế biến gỗ, xưởng may… Điểm chung của các nhà xưởng này là không quá lớn và ít sử dụng các loại máy móc thiết bị công suất lớn.

Làm mát nhà xưởng bằng hệ thống điều hòa

Sử dụng hệ thống điều hoà để làm mát nhà xưởng được áp dụng phổ biến tại các nhà xưởng cần đảm bảo yếu tố phòng sạch. Với hệ thống làm mát bằng điều hoà không khí trong nhà xưởng luôn đảm bảo ở mức ổn định, nhiệt độ và độ ẩm không khí không giao động khi nhiệt độ bên ngoài thay đổi. Hệ thống làm mát từ điều hoà cũng giúp loại bỏ các bụi bẩn, đảm bảo chất lượng không khí an toàn cho công nhân làm việc.

Các nhà xưởng có diện tích rộng, nhiều công nhân và sử dụng nhiều máy móc làm việc thường được lắp đặt hệ thống điều hoà để làm mát. Đặc biệt, với những nhà xưởng sản xuất thực phẩm cần đảm bảo vệ sinh thì hệ thống làm mát bằng điều hoà sẽ đảm bảo tiêu chuẩn về chất lượng không khí, hạn chế vi khuẩn phát triển. Nhược điểm lớn nhất của hệ thống làm mát này là chi phí đầu tư và vận hành cao.

Hệ thống làm mát nhà xưởng bằng hơi nước

Hệ thống làm mát nhà xưởng bằng hơi nước là một trong những giải pháp hiện đại và hiệu quả nhất hiện nay. Nguyên lý hoạt động của cách làm mát bằng hơi nước chính là dựa vào hệ thống làm mát áp suất dương và hệ thống làm mát áp suất âm. Nhà xưởng khi xây dựng hệ thống làm mát bằng hơi nước sẽ giúp duy trì được nhiệt độ ở mức ổn định và thường thấp hơn môi trường bên ngoài từ 5 – 10 độ.

Hệ thống làm mát không khí bằng hơi nước không chỉ đảm bảo chất lượng môi trường sản xuất mà còn tối ưu về chi phí đầu tư. Hệ thống điều hòa nhiệt độ bằng hơi nước thích hợp trong các nhà xưởng lĩnh vực lắp ráp, chế tạo linh kiện điện tử.

Làm mát nhà xưởng bằng cách phun sương mái nhà

Thiết kế hệ thống phun sương mái nhà cho nhà xưởng là lựa chọn làm mát được ưa chuộng tại các khu công nghiệp lớn. Đây là phương pháp dùng máy bơm tạo ra hệ thống làm mát bằng nước cho nhà xưởng, tác động trực tiếp lên mái nhà để giảm nhiệt độ.

Hệ thống làm mát nhà xưởng bằng nước, phun sương thích hợp cho các nhà máy, phân xưởng thiết kế lợp mái tôn. Các đầu phun được lắp đặt cân đối và thực hiện nhiệm vụ  phun nước đến toàn bộ mái tôn.

Phương pháp làm mát nhờ hệ thống phun sương có tác dụng giảm nhiệt độ nhà xưởng nhanh chóng, dễ dàng thi công và giúp gia tăng tuổi thọ phần mái. Tuy nhiên, hệ thống này chỉ áp dụng với những nhà xưởng có mái tôn, không quá nhiều máy móc hoạt động.

Làm mát nhà xưởng bằng cách phun sơn cách nhiệt lên mái nhà

Sử dụng sơn cách nhiệt lên mái nhà là hình thức giảm sự tiếp xúc trực tiếp của nhiệt độ bên ngoài đến nhà xưởng. Hiện nay, các nhà xưởng thường sử dụng sơn cách nhiệt phun trực tiếp lên mái nhà, đặt tấm màng nhôm phản xạ nhiệt, hay lợp tôn cách nhiệt… để làm mát môi trường bên trong. Những vật liệu này sẽ hấp thụ nhiệt độ môi trường và duy trì sự mát mẻ nhà xưởng.

Ưu điểm lớn nhất của hệ thống làm mát nhà xưởng bằng sơn cách nhiệt là sự linh hoạt, áp dụng được cho nhà xưởng lớn và nhỏ, tiết kiệm chi phí vận hành. Vì chỉ giảm được nhiệt độ tác động từ bên ngoài, hệ thống làm mát này không tối ưu trong việc loại bỏ bụi bẩn và không hiệu quả cao trong các thời điểm nắng nóng gay gắt.

Hệ thống làm mát nhà xưởng bằng cooling pad

Cooling pad là hệ thống làm mát nhà xưởng được cho là tối ưu nhất hiện nay. Với phương pháp sử dụng kết hợp tấm làm mát nhà xưởng và các loại quạt thông gió để tăng khả năng làm mát khu vực sản xuất. 

Nguyên lý vận hành của hệ thống làm mát cooling pad là dựa vào sự bố trí đối diện của quạt hút và dàn cooling pad, quạt hút khí nóng và bụi bẩn ra ngoài. Gió tự nhiên thì được hút vào đi qua tấm cooling pad và được giảm nhiệt, lọc sạch và đi theo hướng quạt hút vào bên trong nhà xưởng.

Giải pháp làm mát này rất thích hợp cho các nhà xưởng sản xuất lĩnh vực cơ khí, điện tử, mang lại hiệu quả làm mát tốt. Tuy nhiên, cooling pad sẽ gặp hạn chế với những phân xưởng có nhiều góc khuất, sự làm mát sẽ bị giảm đi do cản trở của các vách ngăn.

Nguyên tắc bố trí hệ thống làm mát cho nhà xưởng

Để lắp đặt được hệ thống làm mát nhà xưởng tối ưu, hiệu quả doanh nghiệp cần biết được một số nguyên tắc bố trí cơ bản sau:

• Hướng lấy gió: Việc xác định rõ hướng lấy gió rất quan trọng để đảm bảo luồng không khí sạch lưu thông vào nhà xưởng mà không gặp phải mùi hôi hay nhiệt độ cao. Nếu yếu tố này không được đáp ứng việc làm mát sẽ không được đạt được kết quả như mong muốn.
• Hình thành lối gió toàn không gian: Cần đặt quạt đối diện với hướng gió vào để tận dụng tốt lượng không khí. Khi tạo được luồng không khí lưu thông và đón nhận tốt khả năng làm mát của hệ thống sẽ được phát huy tối đa.
• Bố trí dàn làm mát đối diện với hệ thống quạt gió công nghiệp để đảm bảo rằng luồng gió nóng được thổi ra ngoài, đồng thời hút làn gió mát tự nhiên vào nhà xưởng.
• Cần lưu ý lựa chọn số lượng quạt gió phù hợp với diện tích nhà xưởng, đảm bảo nhu cầu làm mát thực tế, tránh tình trạng thừa hoặc thiếu thiết bị làm mát.
• Thi công hệ thống làm mát nhà xưởng cũng cần chú ý đến vị trí đặt quạt, hạn chế những vị trí không thoát được khí.
• Nên đặt quạt ở những vị trí từ 2,5m – 4m để thuận tiện cho việc bảo dưỡng, vệ sinh và sửa chữa nếu cần.
• Các khung tấm màng nước phải được đặt ở những vị trí thuận lợi, dễ thay thế và tránh khu vực có mùi hôi.

Các câu hỏi thường gặp khi lắp hệ thống làm mát cho nhà xưởng

Hệ thống làm mát nhà xưởng nào tiết kiệm điện nhất?

Nếu xét về hiệu quả làm mát và tiết kiệm điện, hệ thống quạt thông gió kết hợp tấm làm mát Cooling Pad là giải pháp được ưa chuộng nhất hiện nay. Hệ thống này sử dụng nguyên lý bay hơi nước tự nhiên, tiêu thụ điện năng thấp (chỉ khoảng 10–20% so với điều hòa công nghiệp) nhưng vẫn có thể giảm nhiệt độ từ 5–8°C tùy điều kiện môi trường.

Có nên kết hợp nhiều hệ thống làm mát cùng lúc không?

Hoàn toàn có thể kết hợp linh hoạt nhiều hệ thống làm mát công nghiệp để tối ưu hiệu quả:

• Cooling pad + quạt thông gió + mái thông gió tự nhiên
• Điều hòa công nghiệp + AHU + lọc khí
• Phun sương + quạt hút đối lưu

Việc kết hợp cần được tính toán kỹ về luồng gió, độ ẩm, lưu lượng khí để tránh “xung đột dòng khí” gây giảm hiệu quả làm mát.

Hệ thống làm mát có cần bảo trì định kỳ không?

Có. Để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, tiết kiệm điện và kéo dài tuổi thọ, bảo trì định kỳ là điều bắt buộc. Tùy loại hệ thống, bạn nên:

• Vệ sinh tấm cooling pad mỗi 3–6 tháng
• Thay nước – kiểm tra bơm trong hệ thống bay hơi
• Vệ sinh dàn lạnh/chiller, kiểm tra van – ống dẫn định kỳ
• Đối với quạt thông gió, kiểm tra động cơ và thay bạc đạn khi cần

Nhà xưởng nhỏ thì nên dùng hệ thống làm mát gì?

Với nhà xưởng có diện tích nhỏ hoặc các xưởng gia công đơn giản, bạn có thể lựa chọn:

• Máy làm mát di động (Air Cooler): dễ lắp đặt, không cần đường ống, tiết kiệm chi phí.
• Quạt hút công nghiệp: dùng cho không gian mở, thông thoáng tốt.
• Phun sương tạo ẩm: chi phí rẻ nhưng cần cân nhắc độ ẩm tăng cao.

Mời bạn xem thêm: Dịch Vụ Cho Thuê Kho Lạnh – Bảo Quản Hiệu Quả, Giá Cạnh Tranh

Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, khí hậu ấm nóng quanh năm, vì vậy khi xây dựng nhà xưởng cần chú ý đến việc thiết kế, thi công hệ thống làm mát phù hợp. Hy vọng qua bài viết này của Nhatviet Logistics, các doanh nghiệp đang cân nhắc lắp đặt hệ thống làm mát nhà xưởng đã có thêm thông tin hữu ích trong việc lựa chọn giải pháp làm mát cho cơ sở của mình.