Phân luồng tờ khai hải quan là gì? Ý nghĩa của các luồng tờ khai hải quan

Phân luồng tờ khai hải quan là một trong những khái niệm quan trọng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc hiểu rõ về ý nghĩa của các luồng tờ khai hải quan không chỉ giúp nâng cao hiệu suất làm việc mà còn góp phần giảm thiểu rủi ro trong quy trình thông quan hàng hóa.

Phân luồng tờ khai hải quan là gì?

Phân luồng tờ khai hải quan là tờ khai sẽ được hệ thống hải quan phân chia mức độ đánh giá, quản lý mà theo đó có những nghiệp vụ hải quan cần phải sử dụng tới con người và máy móc hỗ trợ nhằm mục đích kiểm tra mức độ tuân thủ của doanh nghiệp.

Vì sao cần phân luồng tờ khai hải quan?

Phân luồng tờ khai hải quan là bước quan trọng trong quy trình thông quan, giúp cơ quan hải quan thực hiện quản lý rủi ro hiệu quả. Mỗi lô hàng sau khi khai báo sẽ được hệ thống tự động phân loại vào các luồng: xanh, vàng hoặc đỏ tùy theo mức độ rủi ro. Nhờ đó, cơ quan hải quan có thể tập trung kiểm tra những lô hàng có nguy cơ vi phạm cao, thay vì kiểm tra đồng loạt, gây tốn kém nguồn lực và thời gian.

Một trong những lý do chính khiến việc phân luồng trở nên cần thiết là để tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại. Những doanh nghiệp có lịch sử tuân thủ pháp luật tốt thường được phân vào luồng xanh, giúp thông quan nhanh chóng mà không phải kiểm tra hồ sơ hay hàng hóa. Điều này giúp họ tiết kiệm thời gian, giảm chi phí lưu kho và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Cuối cùng, phân luồng tờ khai hải quan là cách tiếp cận quản lý hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế. Nhiều quốc gia phát triển và các tổ chức như Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) đã khuyến nghị áp dụng phương pháp quản lý rủi ro trong hoạt động hải quan nhằm cân bằng giữa kiểm soát chặt chẽ và tạo thuận lợi cho thương mại chính đáng.

Các luồng tờ khai hải quan: luồng xanh, luồng vàng, luồng đỏ

Các luồng tờ khai hải quan bao gồm ba loại chính: luồng xanh, luồng vàng, và luồng đỏ. Mỗi luồng lại có đặc điểm và quy trình xử lý riêng, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian và chi phí thông quan hàng hóa của doanh nghiệp.

Luồng xanh

Luồng xanh được xem là “giấy thông hành” cho hàng hóa của doanh nghiệp. Khi tờ khai được phân vào luồng xanh, hàng hóa sẽ không phải trải qua quá trình kiểm tra thực tế. Do đó, doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được thời gian và chi phí.

Doanh nghiệp thường được phân vào luồng xanh nếu:

• Có lịch sử khai báo tốt.
• Không có vi phạm về thuế hoặc hải quan trong quá khứ.
• Hàng hóa thuộc diện miễn kiểm tra theo quy định pháp luật.

Luồng vàng

Luồng vàng là luồng trung gian, tức là các tờ khai trong luồng này cần phải kiểm tra hồ sơ nhưng không nhất thiết phải kiểm tra thực tế hàng hóa. Đây là mức độ kiểm tra nhẹ hơn so với luồng đỏ.

Các trường hợp thường bị phân vào luồng vàng bao gồm:

• Hàng hóa mới, chưa có lịch sử khai báo.
• Doanh nghiệp có một số vấn đề nhỏ trong quá khứ nhưng vẫn nằm trong giới hạn chấp nhận được.

Luồng đỏ

Luồng đỏ là luồng kiểm tra nghiêm ngặt nhất. Hàng hóa trong luồng này sẽ bị kiểm tra cả hồ sơ và thực tế hàng hóa. Đây là hình thức kiểm tra nhằm phát hiện các dấu hiệu gian lận thương mại và đảm bảo tính hợp lệ của các loại giấy tờ.

Các lý do khiến tờ khai chuyển vào luồng đỏ có thể kể đến như:

• Lịch sử khai báo kém.
• Các dấu hiệu bất thường trong tờ khai.
• Loại hình hàng hóa có nguy cơ cao (như thực phẩm, hóa chất độc hại).

Quy trình phân luồng hải quan diễn ra như thế nào?

Quy trình phân luồng tờ khai hải quan diễn ra theo các bước cụ thể nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Dưới đây là các bước chính trong quy trình này.

Bước 1: Khai báo hải quan

Doanh nghiệp tiến hành đăng ký luồng xanh và nộp tờ khai xuất nhập khẩu qua hệ thống điện tử. Tại bước này, thông tin hàng hóa, chứng từ và các tài liệu liên quan sẽ được cung cấp đầy đủ.

Bước 2: Kiểm tra hồ sơ hải quan

Cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra hồ sơ hải quan dựa trên các tiêu chí đã được thiết lập. Qua việc phân tích dữ liệu, cơ quan hải quan sẽ xác định luồng tờ khai phù hợp.

Bước 3: Phân loại luồng tờ khai

Sau khi kiểm tra hồ sơ, tờ khai sẽ được phân loại vào một trong ba luồng: luồng xanh, luồng vàng, hoặc luồng đỏ. Quyết định này sẽ phụ thuộc vào mức độ rủi ro mà cơ quan hải quan đánh giá.

Bước 4: Thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa

Nếu tờ khai được phân vào luồng đỏ, hàng hóa sẽ phải trải qua quá trình kiểm tra thực tế. Quá trình này bao gồm việc mở hàng, kiểm tra số lượng và chất lượng hàng hóa so với thông tin trên tờ khai.

Bước 5: Hoàn tất thủ tục hải quan

Cuối cùng, sau khi tất cả các bước đã hoàn tất và không có vấn đề gì phát sinh, hàng hóa sẽ được thông quan và có thể được giao tại cửa khẩu.

Một số lưu ý về quy định phân luồng tờ khai hải quan

Khi thực hiện thủ tục hải quan, doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định liên quan đến việc phân luồng tờ khai để chủ động xử lý tình huống và tránh những rủi ro không đáng có. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng cần ghi nhớ:

Phân luồng không cố định, có thể thay đổi theo từng tờ khai

Hệ thống phân luồng dựa trên nhiều tiêu chí như: loại hình xuất nhập khẩu, lịch sử tuân thủ của doanh nghiệp, mã HS, nước xuất xứ, giá khai báo, v.v. Vì vậy, một doanh nghiệp dù thường được phân luồng xanh vẫn có thể bị chuyển sang luồng vàng hoặc đỏ nếu có yếu tố rủi ro mới xuất hiện.

Luồng tờ khai không phản ánh sai sót hay vi phạm

Nhiều doanh nghiệp lo lắng khi bị phân vào luồng vàng hoặc đỏ. Tuy nhiên, việc này không đồng nghĩa với vi phạm pháp luật. Đây chỉ là biện pháp quản lý rủi ro thông thường của cơ quan hải quan nhằm đảm bảo tuân thủ quy định và ngăn chặn gian lận thương mại.

Doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác

Khi bị phân vào luồng vàng hoặc đỏ, doanh nghiệp cần xuất trình đầy đủ hồ sơ như hóa đơn, hợp đồng, vận đơn, chứng nhận xuất xứ (C/O), phiếu đóng gói… Nếu không chuẩn bị kỹ, quá trình thông quan có thể bị trì hoãn.

Có thể đề nghị kiểm tra lại luồng trong một số trường hợp

Trong trường hợp doanh nghiệp có bằng chứng rõ ràng cho thấy việc phân luồng chưa phù hợp (ví dụ: thông tin bị sai do lỗi hệ thống), có thể làm văn bản kiến nghị đến chi cục hải quan để được xem xét lại.

Mời bạn xem thêm: Hướng dẫn tra cứu tờ khai hải quan trực tuyến chính xác nhất

Tóm lại, phân luồng tờ khai hải quan đóng vai trò quan trọng trong quy trình thông quan hàng hóa, giúp cơ quan hải quan và doanh nghiệp có thể quản lý rủi ro một cách hiệu quả hơn. Việc nắm vững các loại luồng, quy trình phân luồng và những lưu ý cần thiết sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng tốt nhất các cơ hội cũng như giảm thiểu rủi ro trong hoạt động xuất nhập khẩu.